Ethem Baymak Resim Sergisi “Şehre Tarih Düşmek”
Açılış: 5 Ekim 2018 Cuma Saat: 19.00
Sergi Süresi: 5 Ekim – 5 Kasım 2018
Yer: Zeytinburnu Kültür ve Sanat Merkezi
Küratör: Mehmet Lütfi ŞEN
MUKADDES YÜKÜN HAMALI
Medeniyetlerin insanlık tarihinde edindiği yer ile kültürel varoluşları arasında her zaman bir paralellik vardır. Kültür inşası medeniyetin taşıyıcı başat şehirleri eliyle gerçekleşir. Şehrin medeniyetin dili olmasını sağlayan temel unsur mimariden şiire, resimden müziğe sanatın bileşenlerinden oluşur. Nasıl medeniyetlerin yapıtaşları şehirlerse, şehirler de sanatçılarının eserleriyle varlıklarını geleceğe taşırlar. Sanatçının tamamladığı her eser doğduğu şehrin kimliğine eklemlenen yeni bir imkandır. Şehrin ve ait olduğu medeniyetin kimliğini inşa eden bu imkân, bir mimari yapı, bir resim, bir şiir, bir beste değil bunların tamamının ilişkisinden doğan bir terkiptir.
Üst paragrafta ifade etmeye çalıştığım medeniyet, şehir, sanat ve sanatçı ilişkisi, sizlere takdim ettiğim “Şehre Tarih Düşmek” sergisiyle yakından ilişkili. Ressam Ethem Baymak eleştiriden şiire, denemeden tarihe çok yönlü bir sanatçı. Dünyanın birçok şehrinde açtığı birçok kişisel ve karma sergilerin yanında, yayınladığı ve yayına hazırlamakta olduğu kitaplarıyla, edebiyat çalışmalarıyla, 15 yıldır sürdürdüğü Uluslararası Sanatla Uyanmak Festivali’yle, bir küratör yazısının sınırlarına sığmayacak bir sanatçı ve kültür insanından söz ediyorum. Mensubu olduğu medeniyetin taşıyıcısı olmaya adamış bir ömür var karşımızda. O bir şehirde değil büyük bir coğrafyada sürdürüyor varoluşunu. Ethem Baymak büyük coğrafyanın hala hayatta olan ve zamana yenilen veya kasten yok edilen şaheserlerini, büyük sanat ufkuyla geleceğe taşıyan “mukaddes yükün hamalı”.
Kadim dostum Ethem Baymak’a birçok ulusal ve uluslararası çalışmalarından zaman ayırarak Zeytinburnu Kültür Sanat sezonun açılışında bizimle beraber olduğu için şükranlarımı sunuyorum. Proje hazırlık aşamasında birlikte çalıştığımız Onat ve Onur Baymak’a, yetkin kritik yazıları için Sayın Mustafa Hatipler ve Sayın Gabriele Shaffartzik’e, bu tarihi serginin Zeytinburnularla ve İstanbullularla buluşmasının imkânlarını oluşturan Zeytinburnu Belediye Başkanımıza ve emeği geçen tüm dostlarıma gönülden teşekkür ediyorum.
Mehmet Lütfi Şen
Ethem Baymak: Kültürünün Edebi Bekçisi
Aslında Balkan, tam anlamıyla kültürel ve dinsel olgunun bir harman yeri. Uzak Avrupa’dan ilk defa gelen bir birey için Balkanlar yeni keşfedilen zengin bir hazinedir. Halklar arası kaynaşma, sosyal etkileşim, tarihsel bağlar, kültürel renklilik ilk göze çarpan harika bir manzara. Yüzyıllar boyu bu yerlerde egemenliğini sürdürmüş olan Osmanlı İmparatorluğu, kültürel ve sanatsal özellikle mimari bakımından buralara adeta mührünü vurmuş. Hele de Bosna, Kosova, Makedonya… Bütün bu eserleri yıkıp yok etme çabalarına rağmen, inadına ayakta durmayı başaran daha nice mimari yapılar ihtişamıyla bizleri kucaklıyor.
Bu olguyu daha somut bir biçimde Kosova ziyaretimde ressam Ethem Baymak’ın Prizren’deki resim sergisinde görme fırsatım oldu. Tek tek Balkanlarda var olan eski Osmanlık sokaklarını, cumbalı evlerini, han, hamam ve kervansaraylarını; gördüğüm bu başarılı sergide Osmanlı tarihine bir kez daha tanıklık ettim.
Ressam Ethem Baymak kendi yolunu, üslubunu bulmuş. Zıt kontrastların cilvesini keşfetmiş, gerçekçi resmin soyuta geçişini ince bir ayarla, yani renklerin birbirine akmasıyla, ustalığını ispatlamıştır bence. Işık ve gölge, ayrıntı ve serbest fırça vuruşları, incelik ve inatlaşmak (fırça özgürlüğünü düşünüyorum) sanki birbirlerini tamamlıyor söz konusu eserlerini incelediğimizde.
Ethem Baymak kendi kültürünün, sanatının, mimarisinin yorulmayan bekçisidir. Bilinçli bir şekilde bu göreve soyunmuş. Fırçasıyla bir bakıma tarih yazıyor. Yok olanı yenden yaratıyor. Var olanı da ebedileştiriyor. 17.ve 18. yüzyılın Osmanlı döneminin görkemini yarattığı eserlerle adeta yeniden şahlandırıyor. Bize de kutlamak düşer.
Gabriele Shaffartzik
Ethem BAYMAK
1952’de Kosova’nın Prizren şehrinde doğdu. Çok yönlü bir olan sanatçı Dr. Ethem Baymak Priştine Üniversitesi Filoloji Fakültesinde Sanat Tarihi dersi vermektedir. Değişik konularda 24 özgün kitabı olan sanatçı, eleştiri, deneme, şiir gibi yazın türlerinde incelemeleriyle uluslararası bilimsel toplantılara katıldı.
Balkan Türk ressamlarının önde gelenlerinden olan Baymak’ın çok sayıda kişisel ve ortaklaşa sergileri mevcuttur. Aldığı takdirler, altın plaketler ve dereceler bunu doğrulamaktadır. Uzmanlık çalışmalarını Çekoslovakya, İtalya, Almanya, Hırvatistan gibi ülkelerde zaman zaman sürdürdü. ABD, Avrupa Birliği ve Türkiye’deki özel ve müze koleksiyonlarda eserleri bulunmaktadır. Sanatçı halen Kosova’da yaşayıp yaratmaktadır. Çalışmalarının ana hedefi Balkanlar’da zamanın dişlerinde çiğnenen veya bilerek yıkılan eski mimariyi tablolarında ölümsüzleştirmek, gelecek kuşaklara birer belge bırakmaktır… Bunun yanı sıra ressam Baymak’ın soyut çalışmaları da mevcuttur. Şu anda Kosova Türk Sanatçı1ar Derneği Başkanı ve Uluslararası Sanatla Uyanmak Festivali’nin tertipleme kurulu başkanıdır.
Ethem Baymak’ın kişisel sergilerinden seçmeler…
1983 Gazi Mehmet Paşa Hamam Prizren- KOSOVA
1983 BöIge Halk Tiyatro Salonu Priştine-KOSOVA
1985 Tyentişte Devrim Muzesi Sarayevo-BOSNA HERSEK
1990 Sabancı Kültür Merkezi Adana-TÜRKİYE
1991 Eşref Ören Sanat Galerisi Ankara-TÜRKİYE
1994 Taksim Sanat Galerisi İstanbul-TÜRKİYE
1996 Çetin Emeç San. Galerisi. İzmir-TÜRKİYE
1997 6 Noli Sanal Galerisi. Niş-SIRBİSTAN
1998 Çağdaş.Sanat Galerisi. Belgrad-SIRBİSTAN
2006 Makedonya Devlet.Galer. Üsküp-MAKEDONYA
2006 Kent Sanat Galeri Ohrid-MAKEDONYA
2007 Queens Üniversitesi Belfas-İRLANDA
2008 Bassano Saal des Kusthschen Museums Wiena-AUSTRİY
2012 Terakki Vakfı Sanat Galerisi İstanbul – TÜRKİYE
2013 Kent Sanat Galerisi Budva – KARADAĞ
Facebook Etkinlik:
https://www.facebook.com/events/190141415208573/
